فارسی‌ستیزی در تاجیکستان

در آغاز امسال روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر مستقل تاجیک فخر الدین خال‌بیک در وبگاه روسی‌زبان "آسیا پلوس" مقاله‌ای را منتشر کرد که احساسات بخشی از روشن‌فکران این جمهوری اتحاد شوروی سابق نسبت به خط و زبان فارسی را منعکس می‌کند.

 

دشمنان زبان فارسی: به چه علتی یک زبان سه نام دارد؟


 زبانی که اهالی فارسی‌زبان آسیای مرکزی و ایران به آن تکلم می‌کردند پیش از فرا رسیدن سالهای دهه بیست میلادی اسمش فارسی بود. همراه با ورود حکومت شوروی به منطقه نه فقط ملتی جدید یعنی تاجیک، که هم زبان جدیدالاحداث تاجیکی پیدا شد.


 و این در حالی بود که در ایران و افغانستان به همین زبان همچنان فارسی می‌گفتند. ولی این وضعیت به طول نکشید و در سال ۱۳۴۳ خورشیدی حاکم پشتون‌تبار افغانستان به نام ظاهرشاه در این موضوع از پی شوروی رفته و زبان فارسی کابلی را به دری تغییر نام کرد. در نتیجه یک زبان دارای نام‌های سه‌گانه گردید: فارسی، دری، تاجیکی.


 از واژهٔ "تاجیک" تعبیری وجود دارد که آن مترادف واژهٔ "فارسی" بیش نیست. سفیر اسپانیایی "لوئی گونسالس ده کلاویخو" طی دیدار اولش از ایران‌زمین در قرن چهاردهم میلادی از این مملکت بعنوان "تاجیکیا" ذکر نمود. در آثار سعدی بزرگ هم به همه فارسی‌زبانان با استفاده از واژه "تاجیک" اشاره می‌شود. تعبیری هم ارائه می‌گردد که به گروهی از فارسی‌زبانان "تاجیک" می‌گویند که سنی‌مذهبند. اگر همه این‌هارا قبول داشته باشیم، به نظر می‌رسد که مفهوم عبارت "زبان تاجیکی" غیر از همین زبان فارسی نیست.


ادامه مطلب ...